Schade aan de boot, het is altijd vervelend. Je bent aan het varen op een zonnige dag en dan plotseling loopt de motor vast. Kunnen we veilig aan de kant komen, is er een medewatersporter die kan helpen? Je bent aan het zeilen, lekker windje en ineens breekt de mast. Wat nu? Is er hulp in de buurt, wat moet ik doen?

Bekomen van de schrik, veilig in de haven of thuis wordt het schadeaangifteformulier ingevuld en naar de tussenpersoon of rechtstreeks naar de verzekering opgestuurd. Na ontvangst van de stukken besluit de verzekering of expertise noodzakelijk is. Bij kleine schades meestal niet, doorgaans wel bij aanvaringen waar meerdere partijen betrokken zijn. In nagenoeg alle diefstalzaken wordt expertise verricht.

Er wordt een schade-expert, gespecialiseerd in de watersport, ingeschakeld. Dit kan zijn een “eigen expert” of er wordt een expertisebureau ingeschakeld. De kans dat u te maken krijgt met een NVEP schade-expert is groot, de meeste van de pleziervaartuigen-experts zijn lid van de NVEP.

De schade-expert neemt contact met u op voor nadere informatie en beoordeelt de schade aan uw schip. Afhankelijk van de aard en omvang van de schade vindt inspectie plaats bij de reparateur, in de haven of bij u thuis. In sommige gevallen moet eerst gedemonteerd worden (bv motorschade) alvorens de volledige omvang van de schade beoordeeld kan worden. Het (laten) demonteren van bv. de motor is de verantwoordelijkheid van de eigenaar/verzekerde. Mocht de schade niet door de verzekering vergoedt worden dan zijn de demontagekosten voor eigen rekening.

Belangrijk voor u om te weten is of de verzekering de schade dekt. De expert maakt doorgaans een voorbericht naar de verzekering met daarin een schatting van de herstelkosten en, als dit bekend, is de schadeoorzaak. Indien gewenst kan tevens het verzoek gedaan worden een dekkingsstandpunt in te nemen en dit aan u mee te delen.

Vaak wordt gedacht dat de schade-expert uw verzekering adviseert over de polisdekking, of hierover uitspraken doet aan u. Dat dit vaak gedacht wordt is begrijpelijk, echter een schade-expert doet over polisdekking nimmer een uitspraak. Noch adviseert hij uw verzekering of de schade wel of niet betaald moet worden. Het is altijd de verzekering die bepaald of er wel of geen polisdekking is, de expert geeft aan wat de oorzaak van de schade is en hoe hoog de herstelkosten zijn. Sterker nog, alleen uw verzekering mag uitspraken doen over de polisdekking, dit is bij wet geregeld.

Een ander misverstand dat veel voorkomt is het geven van een opdracht door de expert. Ook dit zal de nooit doen. De enige die een opdracht kan en mag verstrekken is de eigenaar (u) zelf. Los van het feit dat de expert een opdracht juridisch niet mag verstrekken is het ook logisch dat een expert dit ook nooit zal doen. Immers. niet alle schades worden gedekt onder de polis. Indien de schade wordt afgewezen door de verzekering dan zou de rekening van bv. het demonteren, het herstellen, het onderzoeken/testen bij de schade-expert terecht komen. Dit kan uiteraard niet. Vaak is het zo dat de kosten de baten vooruit gaan. Wanneer de situatie zo is dat er direct handelen noodzakelijk is (bv. ter voorkoming van milieuschade bij zinken) kan een expert opdracht geven tot het lichten/bergen van uw schip. Echter pas nadat uw verzekering hiervoor “dekking” heeft toegezegd.

Alles wordt duurder, dit geldt ook voor de reparatiekosten van een schade. De hoogte van de schade wordt door uw expert gerapporteerd. Deze rapportage is altijd schriftelijk. Wanneer de expertise plaatsvindt bij de reparateur en er is al een offerte, dan zal de expert in overleg met het herstelbedrijf de schadehoogte bepalen. Dit betekent niet dat de opgestelde offerte ook daadwerkelijk de schadeomvang is. Zo kunnen er zaken bij komen die bij het opstellen van de offerte (nog) niet bekend waren. Zo ook kan de expert het met de wijze van reparatie en/of de hoogte van de offerte het niet eens zijn. Altijd zal getracht worden met de reparateur tot een wederzijdse overeenstemming te komen.

Naast bovengenoemde kan de uiteindelijke schadevaststelling ook nog beïnvloed worden doordat gelijktijdig, niet-schade gerelateerde werkzaamheden worden uitgevoerd. Ook kan het zijn dat een verrekening wordt toegepast op zaken die aan veroudering onderhevig zijn. Denk hierbij aan bv. de ouderdom van zeilen, (buis)kappen, verfsysteem, etc. In uw verzekeringspolis staat of dergelijke zaken wel of niet van toepassing zijn.

Wellicht het meest voorkomende misverstand bij “watersporters met schade (u)” gaat betreft de termen eigen gebrek en van buiten komend onheil (evenement). Deze termen zijn jargon voor uw verzekering, hetzelfde als dat bakboord en stuurboord dit jargon is in de watersport. Een van buiten komend onheil is een plotselinge en onvoorziene gebeurtenis. Bijvoorbeeld een aanvaring of een stuk hout in de schroef. De term “van buiten komend” geeft aan dat de oorzaak gelegen moet zijn “buiten het schip”. De term onheil geeft aan dat er sprake moet zijn van een “onzekerheid”. Een zware regenbui in oktober is dan ook geen van buiten komend onheil. Het criterium of de omstandigheid redelijkerwijs te voorzien zou zijn is voor de beoordeling van belang. Schade als gevolg van een van buiten komend onheil is doorgaans gedekt onder de polis. Bij een eigen gebrek wordt vaak gedacht dat het hier om een “eigen fout” gaat. Niets is minder waar. Een eigen gebrek zegt niets over het handelen van u, maar heeft alles te maken met de verzekerde zaak (de boot/motor/…). Het kortst is eigen gebrek het best te omschrijven als een gebrekkige eigenschap van de verzekerde zaak die het niet behoort te bezitten. Of: er is een eigenschap die er niet had mogen zijn. De definitie in uw polis omschrijft dit veel uitgebreider. Voorbeelden van een eigen gebrek zijn een gietgal in een motorblok, het onthechten van een verfsysteem door een fout in de lak, het breken van de verstaging door een materiaalfout. Als er schade optreedt door een eigen gebrek moet de expert bij de schadeopstelling een onderscheid maken in de kosten voor het herstellen van het eigen gebrek en de kosten voor de gevolgschade van het eigen gebrek. Het meest bekende voorbeeld hiervan is het teak dek waarvan de kitnaden door een foutief rubber zijn onthecht. Het herstellen van het eigen gebrek is hier het opnieuw rubberen van de kitnaden. De gevolgschade kan zijn dat onderliggende dek is aangetast en vervangen moet worden.

Schade waarbij langzaam werkende invloeden (weer/wind/ouderdom/etc… ) een hoofdrol spelen zijn van dekking uitgesloten. Denkt u hierbij aan het scheuren van een oud zeil bij 5 Bft wind. Of een motor die versleten is en bij volle belasting na 15 min. vast loopt.

Naast de omstandigheid waaronder de schade is ontstaan wordt door de expert de schadeoorzaak gerapporteerd. Zo zal het bij een eenzijdige aanvaring waarbij men een boei over het hoofd heeft gezien niet zo moeilijk zijn. Anders ligt het bij aanvaringen tussen twee schepen. Wie heeft er schuld en is wellicht sprake van een gedeelde schuld. Wanneer er meerdere partijen zijn betrokken (bv aanvaring) en sprake is van aanzienlijke schade is de kans groot dat u ook te maken krijgt met de expert van de andere partij. Het is van belang dat de experts onderling tot overeenstemming komen over de schadehoogte van beide partijen. Dit vanwege de eventuele gehele of gedeeltelijke aansprakelijkheid van partijen.

Bij het bepalen van de schadeoorzaak moet een onderscheid gemaakt worden in de verst verwijderde schadeoorzaak en de directe aanleiding. In het voorbeeld van de versleten motor die na kortstondig vol belast varen “de geest geeft” is het duidelijk. De aanleiding is het vol belast draaien, de verst verwijderde oorzaak is het versleten zijn van de motor. Zo ook kan bv. het constructief te licht gebouwd zijn van een kielfundatie leiden tot grote schade bij een relatief lichte grondberoering. Hoe oud is het schip en is de bouwer hier mogelijk voor aansprakelijk? Het vaststellen van de verst verwijderde schadeoorzaak is dus van groot belang en kan gecompliceerd liggen. Ook hierover rapporteert de expert in zijn rapportage naar uw verzekering.

Het zal duidelijk zijn dat er bij een ogenschijnlijke simpele schade nogal wat zaken beoordeeld moeten worden voor een juiste beoordeling door uw verzekering. Ook uw verzekering dient over specifieke verzekeringstechnische watersportkennis te beschikken. Nederland is koploper wat betreft het aanbod van watersport­verzeke­ringen. In het buitenland heeft een grote verzekeraar meestal geen specifieke watersportpolis. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel buitenlanders hun schip bij een Nederlandse verzekering onder brengen.

Het werk van de nautische schade-expert is een specialisme. Zowel op het nautische, technische, juridische en het contactuele vlak dient hij over de nodige toegepaste kennis te beschikken.

De schade experts van de NVEP zijn hierin gespecialiseerd, dit geeft u de wetenschap dat uw schade professioneel wordt beoordeeld.